*BIÊN DỊCH, TỔNG HỢP VÀ VIẾT BỞI LÊ HOÀNG THẠCH*
Trong các bài thuyết trình về đồng hồ cấp cao, siêu cấp và các loại ngoại hạng khác, chúng ta thường bắt gặp thuật ngữ ” haute horlogerie “. Vậy thì nó là gì? Hôm nay chúng ta sẽ cùng tìm hiểu.
HAUTE HORLOGERIE LÀ GÌ?
Thuật ngữ haute horlogerie, có nghĩa là nghệ thuật chế tạo đồng hồ cấp cao- kĩ nghệ chế tác đồng hồ cao cấp . Nó được sử dụng ngay sau khi chấm dứt cuộc khủng hoảng thạch anh từ cuối thập niên 1970 đến đầu 1980 , dành riêng cho các sản phẩm đồng hồ cơ khí, áp dụng cho các sản phẩm cao cấp và đắt tiền , có kĩ nghệ chế tác phức tạp bậc nhất và khó nhất , bao gồm cả kĩ năng sản xuất các “complication ” ( sẽ có bài viết đề cập sau)
Một số ví dụ đại diện cho kĩ nghệ này, đơn cử như tính năng rattrapante chronograph ( bấm giờ chia kim) , flyback chronograph, moonphase ( pha mặt trăng) , tourbillon, lịch vạn niên, điểm chuông tới phút, báo thức, đồng hồ thiên văn, chúng được kết hợp với nhau ngay bên trong một chiếc đồng hồ cao cấp, điển hình như jaeger lecoultre reverso platinum number one – một điển hình thuần khiến của kĩ nghệ chế tác cấp cao . Một chiếc đồng hồ đắt tiền được gọi là haute horlogerie thường kèm theo 2 – 3 tính năng ở trên hoặc kết hợp với các tính năng khó chế tác trong tổ hợp complication. Các trường hợp được gọi là GRAND COMPLICATION nghiễm nhiên là một chiếc” HAUTE HORLOGERIE” .
Phần cốt lõi nhất để có thể phân biệt một chiếc đồng hồ thuộc dạng kĩ nghệ chế tác cấp cao so với những chiếc đồng hồ khác chắc chắn là cỗ máy mà nó sở hữu. sự cầu kì đến điên rồ của kết cấu thường khiến người ta choáng ngợp, bên cạnh đó,chúng ta cũng không thể bỏ qua một phần khác không kém phần quan trọng, là KĨ NĂNG HOÀN THIỆN VÀ TRANG TRÍ.giống như những kĩ năng đúc kết từ nghệ thuật chế tác kim hoàn , bao gồm đánh sọc, mài bóng, vát cạnh, đánh bóng đen..vv…vv. mục đích chính của nó là loại bỏ đi những dấu vết của sự gia công ban đầu và đem tới những vẻ đẹp hoàn mĩ cho bộ máy cơ học. những chi tiết này bắt buộc phải được gia công bằng tay bởi những công cụ hỗ trợ truyền thống, các nghệ nhân thường phải mất rất nhiều thời giờ tỉ mỉ mới có thể thực hiện được đầy đủ cho một chiếc đồng hồ, điển hình nhất của kĩ năng này trên đồng hồ đó là con dấu geneva đóng trên các cỗ máy.
Trong các bài thuyết trình về đồng hồ cao cấp hiện nay, thường phải gọi nó áp cho một số dạng đồng hồ có thiết kế quá dị biệt như urwerk, bovet, parmigiani để nhắc cho mọi người biết và ấn tượng về nó!
BỐI CẢNH RA ĐỜI CỦA THUẬT NGỮ HAUTE HORLOGERIE
Trong thời điểm diễn ra khủng hoảng thạch anh, các dòng sản phẩm thạch anh đã đánh bại các sản phẩm cơ khí về độ chính xác, dự trữ năng lượng lâu hơn, chống sốc và đa tính năng kèm theo giá rẻ mạt hơn nhiều. Nó đã làm đồng hồ cơ khí thuỵ sĩ gần như bước vào con đường diệt vong và phá sản hàng loạt. Sau đó, cho đến khi đồng hồ thuỵ sĩ được phục hồi, nhu cầu cho đồng hồ cơ khí tăng trở lại và tiếp tục trở thành mặt hàng xa xỉ, thì chính là lúc thuật ngữ này ra đời. Do biết rằng không thể cạnh tranh với đồng hồ thạch anh về sức mạnh cũng như tính chính xác, các nghệ nhân, nhà chế tác đã phải tạo ra những thứ khác, để thể hiện bản thân theo một cái cách mà ở nơi đó, đồng hồ thạch anh không thể nào có thể cạnh tranh nổi, đó chính là : KĨ NGHỆ CHẾ TÁC ĐỒNG HỒ CƠ KHÍ CẤP CAO. Trong đó nhấn mạnh đến những kĩ thuật sản xuất giới hạn, tốn thời gian và công sức nhất và đắt đỏ nhất , thể hiện cao nhất tinh thần nhẫn nại, tỉ mỉ và ý chí của nghệ nhân chế tác đồng hồ.
HIỆP HỘI CÁC NHÀ CHẾ TÁC ĐỒNG HỒ CẤP CAO
Việc tạo ra một hiệp hội dành cho các nhà chế tác là một quy luật lịch sử tất yếu, mùa thu năm 2005, AUDERMARS PIGUET, GIRARD PERREGAUX VÀ TẬP ĐOÀN ĐỒNG HỒ RICHEMONT ( công ti mẹ của. CARTIER, VAN CLEEF & ARPELS, IWC, JAEGER LECOULTRE,A LANGE & SOHNE, PANERAI, PIAGET, RALPH LAUREN, ROGER DUBUIS, VACHERON CONSTANTIN, MONTBLANC, ALFRED DUNHILL…VV..VV) thành lập ra hiệp hội nền tảng của ngành chế tạo đồng hồ với kĩ nghệ cấp cao – FONDATION DE LA HAUTE HORLOGERIE. Viết tắt là FHH. Hội này thực hiện mọi công việc để đáp ứng việc nhấn mạnh, quảng bá kĩ nghệ chế tạo đồng hồ cấp cao ra công chúng, đồng thời nghiên cứu, phát triển các kĩ thuật, các giải pháp mới cho toàn ngành công nghiệp đồng hồ. Hiệp hội hiện nay đã mở rộng ra cho cả các thương hiệu và nhà chế tác độc lập khác.
Hiệp hội này đã được trao giải đặc biệt trong giải thưởng grand prix d’horlogerie de geneve năm 2008 vì những cống hiến của mình.