Tutima có lịch sử không quá dài, trước khi nói về họ, chúng ta sẽ quay về khởi nguyên từ những năm thập niên 20 của thế kỉ trước ngay sau khi thế chiến 1 kết thúc. Ngay sau khi nước Đức Bại trận, biên giới với Thuỵ Sỹ phải đóng cửa, nhu cầu giảm mạnh khiến cho nhiều nhà sản xuất tại vùng Glashutte lao đao – vì có không ít đơn vị có sự phụ thuộc vào linh kiện của Thuỵ Sỹ. Những chiếc đồng hồ giá đắt thủ công không bán được do dân chúng đã kiệt quệ, các nhà sản xuất Glashutte đã hợp sức với nhau để thành lập một đơn vị chuyên sản xuất hàng loạt với giá thành rẻ, số lượng lớn bằng những loại máy móc công nghiệp tân tiến nhất thời đó, có tên là nhà máy sản xuất đồng hồ chính xác của Glashutte Đức tại Sachsen, viết tắt là DPUG.

Lạm phát khủng khiếp tại Đức những năm sau đó, cùng với tư duy bảo thủ của ban giám đốc lúc đó là chỉ sản xuất đồng hồ bỏ túi lỗi thời, đã khiến DPUG phá sản vào năm 1925 trong khi mới thành lập từ năm 1918, các toà nhà và máy móc bị thu hồi đem bán đấu giá . Tuy nhiên, tham vọng của người Đức không chấm dứt ở đó. Tháng 12 năm 1926, từ đống tro tàn của DPUG, đã mọc lên hai nhà máy đồng hồ chính xác là UROFA và UFAG, và đây cũng chính là nơi khởi sinh ra nhãn hiệu Tutima.

Chúng ta sẽ cùng nhập vai thành tiến sĩ Ernst Kurtz, một luật gia đến từ Hamburg, người đã tạo ra hai nhà máy sản xuất huyền thoại là UROFA ( Uhren Rohwerke Fabrik Glashutte AG) và UFAG ( Uhrenfabrik Glashutte SA) , từ xác chết của DPUG đã bị phá sản từ khủng hoảng. Sự phát triển trở lại của kinh tế Đức những năm 1930 đã giúp hai nhà máy tự thành lập trong một môi trường có tính cạnh tranh rất cao.

Phương pháp sản xuất của hai nhà máy được hình thành trên nền tảng của Thuỵ Sỹ – sử dụng các kĩ thuật sản xuất tự động hoá, đây là một điểm rất mới xuất hiện tại khu chế tạo đồng hồ Glashutte đã 80 năm tuổi già cỗi. Điều này là vô cùng cần thiết để suy trì tính cạnh tranh, bởi Glashutte lúc này đang có nguy cơ tụt hậu do không chịu chuyển đổi sang các loại đồng hồ đeo tay có tính hiện đại và thời trang hơn.

                                                     tiến sĩ Ernst Kurtz

Trong khi UROFA tập trung vào sản xuất các cỗ máy thô bán thành phần phẩm ( Ebauches), thì UFAG lại sản xuất đồng hồ đeo tay thành phẩm, trong đó có nhãn hiệu Tutima. Cuối năm 1938, chính phủ Đức đã tích hợp hai nhà máy vào ngành công nghiệp vũ khí, và cho tới năm 1940, họ đã hoàn toàn ngừng sản xuất đồng hồ đeo tay dân sự cho mãi tới khi chiến tranh kết thúc.

Năm 1939, các nhà máy tại Glashutte bắt đầu lên kế hoạch cho ra đời một trong những chiếc đồng hồ nổi tiếng nhất tại Glashutte, nó dành cho lực lượng không quân mà ngày nay, chúng ta gọi nó với cái tên Tutima Pilot’Chronograph – đồng hồ phi công có tính năng bấm giờ Tutima. Vì mục đích phục vụ chiến tranh, bộ quốc phòng đã yêu cầu nhà máy phải tạo ra một chiếc đồng hồ đáng tin cậy, bền bỉ, đáp ứng các tiêu chí nghiêm ngặt trong chiến đấu. Nó phải chịu được va đập, chịu gia tốc lớn và áp suất lên đến 1.5 atm trong ít nhất 1,5 giờ. Hiệu suất chính xác phải đạt từ -3 đến +12 giây trong nền nhiệt độ từ -10 đến +40 độ C.

Cứ như thế, những chiếc đồng hồ phi công Tutima đầu tiên đã được ra đời, với nhiều điểm dễ nhận diện : niềng rãnh to bản nổi bật, có một điểm đánh dấu màu đỏ, các nút bấm chronograph to bản, mặt số sử dụng chất phát quang cho ban đêm, sở hữu tính năng fly back , theo cách gọi của người Đức tùi nó là “Tempostopp”.

Từ năm 1941 đến 1945, khoảng 30.000 chiếc đã được sản xuất, hầu hết được sử dụng thực chiến cho lực lượng không quân Đức. Nhà máy URFA đã tạo ra cho nó một cỗ máy hoàn toàn mới có tên là Calibre 59, nó có chức năng bấm giờ đi kèm bộ đếm 30 phút, lên cót bằng tay, Flyback, bánh xe dạng cột, cân bằng đơn kim, lò xo cân bẳng Nivarox Breguet chống va đập. Kích thước của cỗ máy là 34 . 5,4 mm, trang bị 17 chân kính, đây là cỗ máy bấm giờ đầu tiên của Đức có trang bị tính năng Flyback.

Theo một vài tài liệu khác mô tả, các bánh xe, bánh răng và thân vỏ đã được nhập khẩu từ Thuỵ Sỹ, cỗ máy Calibre 59 chưa bao giờ được bán cho các nhà sản xuất khác. Anh trai của Kurtz, ông Walter Kurtz tình cờ trở thành phi công thử nghiệm cho lực lượng không quân Đức, và do đó chiếc đồng hồ may mắn được kiểm tra hoạt động thực tế liên tục trước khi được tung ra chiến trường.

Vào ngày 8 tháng 5 năm 1945, chỉ vài giờ trước khi thế chiến 2 kết thúc, Thị trấn Glashutte bị quân đội Liên Xô ném bom phá huỷ. Những cơ sở nào còn sót lại sau cuộc không kích đều bị tháo dỡ vận chuyển về Liên Xô, bao gồm cả 2 nhà máy UROFA và UFAG. Nó diễn ra đến tận ngày 1/7/1945, đến ngày 8/8/1945 toàn bộ các phòng trong nhà máy đều chẳng còn lại gì.

Bản thiết kế máy calibre 59 cũng biến mất trong thời điểm đó, đó là một cú sốc cực lớn cho ngành công nghiệp đồng hồ Glashutte. Sau những ngày mưa bom bão đạn, cư dân thị trấn Glashutte với niềm lạc quan vô bờ đã ngay lập tức trở về, phủi sạch bụi và xây dựng lại mọi thứ từ tro tàn.

Trong khi đó, giáo sư Kurtz, người điều hành chính của hai nhà máy đã dự cảm về sự hình thành nhà nước Cộng Sản Đông Đức, đã nhanh chân rời đến Franconia, khu vực tiếp giáp với Sachsen, sau này thuộc Tây Đức chỉ vài ngày trước đó, ông rời đi cùng với một số lượng nhân viên kinh doanh của Glashutte có đủ tố chất cần thiết. Sau đó, ông đã tiếp quản một nhà máy lắp ráp cũ từng thuộc sở hữu của Glashutte, đang nằm tại thị trấn Memmelsdorf. Nhiệm vụ đầu tiên của ông là tiếp tục lắp ráp máy calibre 59 cho quân đội Hoa Kì, từ những linh kiện còn sót lại.

Vào khoảng năm 1951, Kurtz lên đường đến miền Bắc Đức, cuối cùng định cư tại Ganderkesee, gần Bremen, bắt đầu sản xuất đồng hồ có chữ kí Kurtz Glashutte Tradition nhờ vào những di sản kế thừa từ các nhà máy cũ. Ví dụ điển hình là cỗ máy Kurtz Caliber 25 có chất lượng khá cao.

5 năm sau, ông lại vấp phải sự cạnh tranh đến từ những chiếc đồng hồ đeo tay giá rẻ, được sản xuất hàng loạt đến từ Thuỵ Sỹ, khiến cho ông gặp rắc rối tài chính. Một nhân viên dưới quyền có tên là Werner Pohlan đã tiếp quản công ty, người này đã đổi tên nhà máy thành Nurofa ( chữ N được bổ sung phía trước có nghĩa là miền bắc), cũng trong thời điểm này, cái tên Tutima lại một lần nữa được cho tái xuất.

Năm 1960, Dieter Delecate, một đồng nghiệp của Pohlan và là bạn thân của Kurtz, người đã thành lập ra công ty phân phối các sản phẩm của Tutima, đã tiếp quản lại công ty.

Delecate đặt tên công ty thành Tutima Uhren GMbh. Thời điểm lãnh đạo của ông những năm thập niên 60-70 không hề dễ dàng – cuộc xâm lăng khốc liệt đang diễn ra bởi những chiếc đồng hồ Thạch anh đến từ Viễn Đông. Để tồn tại, Delecate đã phải liên tục sửa đổi các chính sách và thay đổi cấu trúc công ty để giữ cho Tutima tồn tại trong một thời điểm cực kì khó khăn.

                                                        Dieter Delecate

Những người sành chơi đồng hồ cơ học đã không phải chờ đợi quá lâu để thấy Tutima quay lại với mảng cơ khí. Năm 1985, quân đội Đức kí với Tutima một hợp đồng nhằm tạo ra một chiếc đồng hồ quân sự mới, và Military Chronograph 798 đã ra đời. Kể từ đó, nó là một phần của trang bị tiêu chuẩn dành cho các phi công quân đội Đức.

Các điều kiện cho chiếc đồng hồ mới đương nhiên khắt khe hơn so với năm 1941, cỗ máy được làm dựa trên nền tảng của Lemania do Tutima không còn nhà máy sản xuất movement riêng như xưa, bộ cân bằng dao động ở tần số 4hz có sai số từ -2 đến +8 giây mỗi giờ, có thể chịu được gia tốc 7 Gs.

                               Tutima Reference 798-02 Military Chronograph

Nhờ thành công của mẫu 798, cũng như sự phục hưng của đồng hồ cơ học vào cuối thập niên 1980, hãng Tutima đã quyết định làm một điều mà họ ấp ủ bấy lâu : hồi sinh phiên bản đồng hồ phi công có từ 1941. Với nền tảng dựa trên máy 7760 Valjoux lên cót tay, chiếc đồng hồ huyền thoại được tái bản vào năm 1994, nhân kỉ niệm sinh nhật lần thứ 95 của tiến sỹ Kurtz. Thiết kế kinh điển của chiếc đồng hồ đã được nhiều hãng khác nhau sao chép lại cho tới tận ngày nay.

Năm 1996, tiến sỹ Kurtz qua đời ở tuổi 97 khi mà Tutima vẫn chưa quay về với đất tổ Glashutte. Delecate nói về ông như sau : ” Ông ấy là một người theo chủ nghĩa lý tưởng, ông luôn nói về Glashutte và đưa ra những kế hoạch tuyệt vời. Thật buồn khi ông ấy không thể đạt được mục tiêu của mình trong suốt cuộc đời”.

Cu hướng đi theo kiểu đồng hồ đa tính năng rất phù hợp với Tutima, công ty dồn toàn tâm cho việc sản xuất đồng hồ phi công, đặc biệt là đồng hồ bấm giờ. Tutima cũng đã tham gia chế tạo các công cụ chuyên dụng, được dùng cho các tổ chức chính phủ như quân đội Đức, Không quân Nato…

Có một điều mà ít người biết, hãng Tutima là một đơn vị rất sớm đã đề xướng việc áp dụng Titan cho đồng hồ cơ học. Loại hợp kim có màu bạc sẫm này là kim loại nhẹ nhất từng được sử dụng cho đồng hồ đeo tay vào thời điểm đó. Độ bền của titan cũng rất tốt, chịu được nhiệt độ cao. Nó được sử dụng trong chế tạo tàu vũ trụ, hàng không, tàu hải quân, tên lửa dẫn đường và áo giáp xe tăng. Với những tính năng vượt trội kể trên, titan cực kì hợp lý khi áp dụng cho đồng hồ đeo tay.

Tutima có rất nhiều mối liên kết lịch sử với đồng hồ phi công cũng như với vùng Glashutte. Việc quay trở lại thánh địa sản xuất đồng hồ luôn nằm trong tâm khảm những nhà lãnh đạo của hãng. Sự sụp đổ của bức tưởng Berlin và tái thống nhất nước Đức năm 1989 đã tạo ra nhiều sự thay đổi và cơ hội, đặc biệt là Tại thị trấn Glashutte. Trong khi nhiều nhãn hiệu khác đã mở cửa và kinh doanh tại Glashutte, thì hãng Tutima đã chọn lùi thời gian để xem xét một cách cẩn thận hơn tình hình chính trị, Dieter Delecate cần cân nhắc để đảm bảo sự quay trở lại phải đúng thời điểm hoàn hảo nhất.

                          Trụ sở và nhà máy mới của Tutima ở Glashutte 

Tới tận năm 2005, gia đình đã mua lại một toà nhà của đội bảo trì đường sắt ở Glashutte, và bắt đầu cải tạo đến năm 2008 thì hoàn thành. Delecate nói ” đây là một quyết định chiến lược đối với chúng tôi”. Cũng trong năm 2008, Delecate đã thuê Rolf Lang, một nghệ nhân Đức rất giỏi của vùng Saxon : ông này từng là người phục chế chính cho viện vật lý toán học nằm tại Dresden – nơi có chứa một bộ sưu tập lớn và quan trọng nhất về dụng cụ đo thời gian, ông cũng là người đảm nhiệm chức trưởng bộ phận phục hồi các dự án đặc biệt tại A.Lange & Sohne, là giám đốc sản xuất của Moser & Cie trước khi chuyển đến làm cho Tutima.

                            Thợ đồng hồ tại nhà máy Glashütte của Tutima

Ngày 12 tháng 5 năm 2011, Delecate chính thức khai trương trụ sở mới của Tutima tại Glashutte, khi chào đón những vị khách tới thăm, ông nói ” ngày hôm nay là một trong những vinh dự đặc biệt với riêng tôi”. Như vậy là sau 65 năm lưu lạc, Tutima đã chính thức quay trở lại nơi cố hương, nằm ngay cạnh hãng Nomos và nằm cách A.Lange & Sohne lẫn Glashutte Original vài bước chân. Cùng từ ngày này, Delecate chính thức nghỉ hưu, ông đã hoàn thành sứ mệnh cao cả, hai người con của ông là Jorg và Ute tiếp quản công ty.

Mặc dù đã có những bước thành công, nhưng Tutima vẫn còn tồn tại hai vấn đề làm đau đáu ban lãnh đạo : sự chuyển dịch vị trí lịch sử vị trí của công ty, cũng như các cỗ máy bấm giờ vẫn phải sử dụng của các bên thứ 3. Đó chính là động lực để hãng tiến tới phát triển các cỗ máy tự lực trong tương lai.

Bên cạnh các phiên bản đồng hồ phi công cao cấp tầm trung, hãng Tutima đã dần phát triển những chiếc đồng hồ có tính phức tạp và độ hoàn thiện cao.

Tutima và nhà chế tạo bậc thầy Rolf Lang đã làm việc với nhau để tạo ra một chiếc đồng hồ phức tạp, thuộc phiên bản giới hạn để tôn vinh giá trị lịch sử của tiến sỹ Kurtz cùng Tutima. Kết quả là họ đã cho ra đời chiếc đồng hồ Tutima Homage, nó là chiếc đồng hồ điểm chuông tới phút tinh xảo, được thiết kế và sản xuất hoàn toàn bởi người Đức, và cũng là chiếc đồng hồ điểm chuông tới phút đầu tiên được sản xuất hoàn toàn bởi người Glashutte.

Nhờ vào những kinh nghiệm trước đó của Lang trong quá trình phục chế đồng hồ cổ, anh đã có đủ sự tự tin để đề xuất dự án đầy tham vọng này với Delecate. Bộ điểm chuông tới phút Hommage của Tutima dựa trên các giá trị cổ truyền của Glashutte, nó đặc biệt chú trọng đến độ chính xác và hoàn thiện tinh tế. Jorg Delecate giải thích rằng : tiến sỹ Kurtz cũng có sự chú ý dành cho những chiếc đồng hồ phức tạp, mặc dù ông được coi là cha đẻ của ngành sản xuất hàng loạt tại Saxony.

Quay lại với chiếc đồng hồ, trong lịch sử Glashutte, chưa từng có một hãng nào sản xuất bộ điểm chuông tới phút mà không nhờ vào Thuỵ Sỹ. Ferdinand Adolph Lange đã từng được cấp bằng sáng chế cho bộ điểm chuông 1/4 đơn giản hơn vào năm 1866, đến năm 1873, con trai ông là Richard bắt đầu sản xuất một phiên bản được sửa đổi, với một ổ cót riêng đi kèm tấm 3/4 đặc trưng của Glashutte. Có khoảng 700 bộ điểm chuông kiểu này đã được sản xuất đến năm 1940.

Đối với các hãng khác ở Glashutte, các bộ điểm chuông đều được làm dựa trên máy nền bán thành phẩm mua lại từ Audemars Piguet hoặc Lecoultre. Lecoultre có trụ sở tại Le Sentier Thuỵ Sỹ, họ đã có những đơn hàng được đặt hàng riêng cho các thương hiệu Tại vùng Glashutte, bao gồm A.Lange & Sohne, Julius Assmann và Durrstein. Những cỗ máy bán thành phẩm này được mô tả trong danh mục bán hàng của Lecoultre là ” Genre allemande ” – “German Type”.

Chiếc Tutima Hommage là bộ điểm chuông tới phút 3 kim được phát triển từ đầu, cỗ máy Claibre 800, bao gồm 550 bộ phận riêng lẻ, hoạt động ở tần số 3HZ. Phần máy được mạ vàng, hoàn thiện dạng mờ đi kèm kết cấu máy 3/4 đặc trưng. Cỗ máy được đặt trong bộ thân vỏ vàng hồng hoặc bạch kim kích thước 43mm, mặt số có hai lựa chọn là dạng cổ điểm cho bản vàng hồng, hoặc khung xương cho bản bạch kim. Kiệt tác này được làm giới hạn chỉ 25 chiếc với giá bán cực kì khủng khiếp : khoảng 180.000 Euro.

Như ở những dòng trên đã đề cập, Tutima vẫn luôn mong muốn tạo ra một cỗ máy Chronograph Inhouse thực sự của họ. Và ngay tại hội chợ đồng hồ Baselworld 2017, chiếc Tempostopp đã được ra mắt như câu trả lời cho ước mơ đó.

Dòng sản phẩm phi công có tính năng bấm giờ của Tutima, có lẽ là một trong những bản nổi tiếng nhất trong lịch sử Glashutte dành cho quân đội, nhiều nhà sưu tập nói tiếng Đức đã phải mất nhiều thời gian mới có được nó. Do vậy, thật là hợp lý khi mà Tutima tiến hành tái bản lại nó với một phong thái sang trọng hơn hẳn bản gốc.

Nằm trong hệ thống sản phẩm sang trọng cao cấp của Tutima, bao gồm mẫu điểm chuông tới phút ở trên và Mẫu Patria, đồng hồ Tempostopp được đặt trong một bộ vỏ vàng hồng được đánh bóng tinh xảo. Phần nổi bật nhất có lẽ chính là cỗ máy Calibre T659, Tutima đã mất tới 3 năm nghiên cứu phát triển, nó bao gồm 236 thành phần, toàn bộ các chi tiết đều được hoàn thiện và sản xuất tại Tutima Glashutte.

                  Chuyển động trên và dưới của bộ lặp lại phút tưởng niệm Tutima

Cấu trúc của cỗ máy mới cố gắng tuân theo chiếc đồng hồ cổ điển xưa 1941, và cũng giống như các sản phẩm cấp cao của Tutima, cỗ máy được phủ một lớp mạ vàng hồng bóng mờ cực kì sang trọng ở phía trên. Khác với cỗ máy điểm chuông, chiếc bấm giờ này đã loại bỏ tấm 3/4 đặc trưng để đem lại khả năng hiển thị tốt hơn thông qua nắp đáy trong suốt. Cỗ máy vận hành ở tần số 3hz, trữ cót 65 giờ, bộ đếm 30 phút và tính năng flyback.

Một số chuyên gia đánh giá Tempostopp là một trong những chiếc đồng hồ chronograph tốt nhất trong những năm gần đây, dựa trên nền tảng phát triển từ đầu. Chiếc đồng hồ được bán giới hạn 90 chiếc nhân 90 năm thành lập Tutima, giá bán khoảng 29.500 USD.

Glashutte là cái nôi của nhiều hãng đồng hồ nổi tiếng và chất lượng, lịch sử thăng trầm của nó đã có sự ảnh hưởng lớn tới cuộc sống của rất nhiều người thợ đồng hồ những năm sau thế chiến 2. Tutima mặc dù chưa phải là hãng có tuổi đời sâu nhất ở đây, nhưng bề dày thành tích của họ thật đáng nể. Với tư cách là đơn vị đầu tiên của Glashutte nói riêng và Đức nói chung phát triển hệ thống sản xuất đồng hồ đeo tay hàng loạt, Tutima có quyền tự hào về những gì họ đã cống hiến.

Cuộc viễn du xa xứ hàng chục năm của họ là một câu chuyện dài, không bất kì ai có thể lựa chọn cho mình thời điểm lịch sử như nó đã phải diễn ra, nhưng sự trở lại của Tutima – đứa con trầm luân của Glashutte là minh chứng cho sức mạnh trường tồn, và ý thức mạnh mẽ về tính kế thừa các di sản bất chấp sự thay đổi của thời gian và không gian. Hi họng rằng, trong tương lai, chúng ta sẽ chứng kiến nhiều hơn nữa những sản phẩm đỉnh cao đậm chất truyền thống do chính Tutima sáng tạo.