*biên dịch bởi lê hoàng thạch*
Josh shapiro là một trong số ít người tôi từng gặp đi theo trường phái của george daniels ( vua đồng hồ – người chế ra bộ thoát đồng trục co- axial cho omega). Làm việc trong một xưởng nhỏ của mình ở khu dân cư truyền thống los angeles, josh shapiro không có sự hợp tác với nghệ nhân nổi tiếng nào. Có lẽ bởi các kĩ năng liên quan đến gia công chính xác ngày càng xa lạ ở các khu vực đô thị lớn trên thế giới, như nam California. Los angeles hiện nay được hưởng lợi thế từ một nền văn hóa thủ công địa phương : xe hơi, hàng không vũ trụ và giải trí. Một tổ hợp kì quặc phù hợp y như mặt số guilloche khắc tay, được sản sinh từ los angeles. Kết quả là chiếc đồng hổ của anh có tên là JN Shapiro infinity.
Khoảng 18 tháng trước khi chiếc đồng hồ được hoàn thành, tôi đã tới thăm Josh Shapiro để kiểm tra công xưởng. Anh ta đã thu thập những cỗ máy khắc đời cổ –
Rose engine machine, cũng như các loại công cụ chế tác vi mô hiện đại, sắp xếp trong không gian nhỏ gọn nhưng quy củ của mình. Và anh ấy đã cho tôi thấy cách người ta sản xuất ra mặt số guilloche. Đây là một kĩ thuật đồng hồ lâu đời đáng chú ý nhất và nó được áp dụng trong hầu hết những chiếc đồng hồ Breguet ( cuối thế kỉ 18). Ngày nay, hãng Brehuet cũng như nhiều nhà sản xuất đồng hồ khác, vẫn tiếp tục tạo ra những mặt đồng hồ guilloche chủ yếu bằng cách sử dụng những loại máy móc đã ngừng sản xuất ( máy thủ công cổ ). Shapiro đã sử dụng một loạt kĩ thuật để tạo ra mặt số của mình, trong đó bao gồm khăc máy, khắc tay, tô màu ( dùng mực hoặc axit) . theo shapiro, áp dụng tất cả các bước này, mỗi mặt số phải mất khoảng 1 tháng để sản xuất.
Máy khắc rose engine, trong thời đại ngày nay được biết tới chủ yếu nhờ sử dụng để khắc gỗ, khi chúng không còn cần thiết để trang trí các bộ phận kim loại nhỏ trên đồ trang sức, những cỗ máy này đã trở nên kém phổ biến và bị dừng sản xuất. Những chiếc còn tồn tại hiện rất được trân trọng bởi những người sưu tầm lẫn công ty, vì họ sử dụng chúng để sản xuất mặt số cho đồng hồ. Tuy nhiên, vấn đề là cỗ máy tự bản thân nó vẫn chưa đủ để cho ra được một thành phẩm tốt, vận hành cỗ máy giống y hệt như chơi một nhạc cụ. Vì lí do đó, máy gia công cơ khí rose engine được xếp vào loại vận hành bằng tay, nó không có thứ gì là tự động. Josh shapiro tuyên bố đã dành tới bảy năm để nghiên cứu kĩ thuật làm đồng hồ và mặt số.
Josh chia sẻ với tôi, mặt số trên phiên bản nguyên mẫu của chiếc infinity đã ngốn của anh 200 giờ làm việc. Anh ước tính mặt số trong mỗi chiếc trong series sẽ phải mất tới 100 giờ làm. Rõ ràng là để tạo ra một kết quả tốt bằng cỗ máy khắc thủ công là vô cùng mệt mỏi, đó là một công việc gian nan đòi hỏi rất nhiều sự chính xác và kiên nhẫn. Tuy nhiên, mối quan tâm lớn nhất của anh là ” Roger Smith sẽ nghĩ gì?”. Tại đảo isle of man của nước anh, ông Smith đang tiếp tục công việc của người thầy đi trước – ngài george daniels, sản xuất đồng hồ cơ khí gần như hoàn toàn bằng tay, ông Smith là người học việc – truyền nhân duy nhất mà Daniels thu nhận.
George daniels là một nhà chế tạo đồng hồ đáng kính và là nhà phát minh ra bộ thoát đồng trục, ông cũng là tác giả kiêm họa sĩ minh họa. Ông đã viết vài cuốn sách , bao gồm cả cuốn ” watchmaking” vô cùng nổi tiếng. Mỗi cuốn sách trong số đó tương tự như một cuốn sổ tay hướng dẫn về cách chế tạo đồng hồ cơ khí, mặc dù giáo lí của daniels phức tạp hơn nhiều so với việc lắp ráp một bộ LEGO. Josh Shapiro biết được công việc của daniels và đã học theo ông. Mặc dù chưa từng tuyên bố mình là một thợ đồng hồ, nhưng shapiro chắc chắn vẫn đang học hỏi. Ví dụ, anh đã làm việc chặt chẽ với David Walters, một thợ đồng hồ được đào tạo tại Santa Barabra, một người chủ yếu sản xuất những chiếc đồng hồ được đặt hàng riêng biệt. Shapiro làm việc với người này cũng như với các đối tác khác ở California và Đức.
Cả bộ vỏ lẫn cỗ máy của chiếc đồng hồ đều được sản xuất tại Đức, vì Shapiro rất thực dụng và muốn có được cả chất lượng lẫn uy tín. Bộ vỏ có đường kính 42mm, chịu nước 30m và có các phiên bản vàng thường 18k, vàng hồng hoặc vàng trắng. Nó cũng được trang bị lớp kính saphire, được hoàn thiện rất đẹp mặc dù chắc chắn giá của nó không hề rẻ. Anh ta nói với tôi các bộ vỏ làm bằng thép hoặc bạch kim cũng sẽ được bán ra theo trình tự. Bên trong chiếc đồng hồ này là một cỗ máy cơ học lên dây tay, xuất xứ từ UWD ( uhren werke dresden – nhà sản xuất máy đồng hồ của đức) có tên là calibre 33.1, máy này không phổ biến lắm. Đồng sáng lập nhà máy là nhà sản xuất đồng đáng kính Marco Lang – từng làm công việc thiết kế movement này, UWD là một nhà cung cấp máy đồng hồ hiếm hoi của Đức có trụ sở tại Dresden. Chiếc đồng hồ duy nhất mà tôi từng được thấy cũng sử dụng cỗ máy này là chiếc Sinn 6200 Meisterbind. Cỗ máy được làm từ nickel bạc chứ không phải đồng thau, do đó nó đẹp hơn với vẻ sáng bóng. Nó có một cấu trúc đặc biệt gắn kết khung cót ( phần nổi của ổ cót), được cho là sẽ giúp nó chính xác theo thời gian. Cỗ máy có tính năng thời gian đi kèm kim giây nhỏ, trữ cót 53 giờ và dao động ở tần số 3hz ( 21.000 bph)
Đưa ra những khái niệm đằng sau một chiếc đồng hồ và bắt đầu một mức giá, việc áp dụng cỗ máy trên thật sự thích hợp. Trong tương lai, Josh Shapiro có lẽ sẽ bắt đầu đánh vân guilloche ở các tấm trong movement, tôi cho rằng đó là một bước đi hợp lí tiếp theo của anh ấy để áp dụng các kĩ năng của mình cho những chiếc đồng hồ mang chính tên anh. Trên mỗi chiếc Infinity, đều có một tấm kim loại nhỏ khắc tay số sê ri của chiếc đồng hồ ( ở mặt sau) . việc khắc thủ công bằng tay, cũng như một vài chi tiết khác đã được thực hiện tại los angeles bởi thợ đồng hồ Atur. Rõ ràng, dòng sản phẩm infinity là một nỗ lực khởi đầu tuyệt vời từ một người mới bước chân vào lĩnh vực này. Phong cách và kĩ thuật của anh được lấy cảm hứng trực tiếp từ các công trình của Roger Smith và người thầy trước đó, george daniels. Những nỗ lực của anh là sự tiếp nối đầy tôn trọng các di sản của các huyền thoại trong lãnh vực chế tạo đồng hồ, ví dụ như breguet.
Ấn tượng lớn nhất của tôi khi quan sát anh làm việc, đó là anh ấy có khả năng tạo ra nhiều phong cách đánh vân guilloche khác nhau, từ đan giỏ đến kiểu hạt mạch. Shapiro thậm chí còn phát minh ra một kiểu riêng của mình, làm tăng thêm một lớp phức tạp mới cho mẫu đan giỏ truyền thống. Tôi khuyên anh ấy nên đặt tên cho mẫu khắc của mình là ” infinity weave” và anh cũng đã tán đồng ý kiến này. Bạn sẽ thấy kiểu đánh vân này khi quan sát ô phụ chứa kim giây của chiếc đồng hồ. Mỗi khách hàng sẽ có những nhu cầu riêng cho thiết kế mặt số và Shapiro dự đoán sẽ bổ sung loại dịch vụ này cho các thượng đế của mình. Các mặt số của đồng hồ được làm song song từ hai loại vật liệu là vàng hồng 18k và bạc 925, chúng được đặt xếp lớp lên nhau để tạo ra một mặt số có tính chất 3 chiều hấp dẫn và dễ đọc. Shapiro đã áp dụng các kĩ thuật phức tạp gắn các miếng này với nhau bằng những ốc vít nhỏ ẩn bên dưới các tấm. Màu trắng trên mặt đồng hồ được làm theo kĩ thuật có tên là ” breguet frosting” đầy thử thách, đòi hỏi phải sử dụng đèn khò và rửa axit. Bộ kim được làm từ vàng hồng 18k hoặc thép xanh, được đánh bóng cẩn thận và sản xuất tại los angeles.
Mỗi mặt số của chiếc đồng hồ đều được xếp lớp bằng cách sử dụng một kĩ thuật truyền thống, điều này giúp dễ đọc hơn, như tôi đã đề cập ở trên. Đeo chiếc đồng hồ này đem lại một cái nhìn gợi nhớ đến công việc của những nghệ nhân như Smith hay Daniels, đó là một điều tích cực. Shapiro đã sử dụng công nghệ cắt laze để tạo ra bộ kim của mình và gia nhiệt bộ kim xanh bởi một đồng nghiệp tại los Angeles. Những nỗ lực này rất mang tính thực tế, và sự thực khi một người mua về một cỗ máy khắc rose engine cũ kĩ và khéo léo vận hành chúng sẽ là chi tiết đáng giá cho người sưu tập, đặc biệt là những người đang tìm cách hỗ trợ ngành nghề thủ công tại mĩ.
Khi Shapiro chia sẻ về thời gia và những thách thức để hoàn thành dự án Infinity hoàn thành, đôi mắt của anh nhìn xa xăm như thấu tận tới 1000 dặm bằng cặp kính, nhấn mạnh rằng ông đã nỗ lực không mệt mỏi trong công việc của mình. Anh nhấn mạnh lập luận rằng làm đồng hồ là một công việc rất khó khăn, và là một thứ nghệ thuật mà nhiều người đã phải từ bỏ. Tôi tự hào vì anh ấy đã dấn bước vào dự án, và kết quả thực sự rất đáng yêu. Là một fan hâm mộ thẳng thắn của mặt đồng hồ đánh vân guilloche, rôi thực sự cảm thấy hạnh phúc khi được xem những thứ kiểu như thế này, được sản xuất rất gần nhà, nơi tôi đã lớn lên.
Không phải tất cả mọi thứ trong chiếc đồng hồ JN Shapiro Infinity đều sẽ nhận được điểm số cao nhất từ george daniels nếu ông ấy còn sống tới hôm nay. Tôi nghĩ daniels sẽ tư vấn cho Shapiro về cách làm chi chiếc đồng hồ thậm chí còn chi tiết hơn, đặc biệt nếu noa được kiểm tra dưới sự giám sát của kính hiển vi. Daniels có thể sẽ hỏi về các vật liệu kim loại mà Shapiro sử dụng trong mặt số và sẽ giải thích cho anh ta cách để in ấn trên mặt số được tốt hơn. Tất cả những phản hồi đó là xứng đáng, tuy nhiên tôi không nghĩ rằng george daniels sẽ nói chuyện với Shapiro nếu như ông ấy không cho rằng anh ta là một người có tiềm năng thực sự.
Shapiro đã đưa ra quyết định sản xuất chiếc Infinity với một bộ vỏ đường kính 42 mm, kèm theo một cấu hình thấp để bộ vỏ giữ được độ mỏng. Dây đeo cũng có xuất xứ từ mĩ, chúng được sản xuất tại arizona bởi Stone Creek Straps. Sự kết hợp giữa bộ vỏ và cỗ máy có nguồn gốc xuất sắc kèm theo mặt số cổ điển , dễ đọc và hấp dẫn, câu hỏi đặt ra là : ai là khách hàng đầu tiên có tiềm năng nhất cho Shapiro? Tôi không nghĩ rằng anh ấy cần bán chiếc đồng hồ của mình cho những người đam mê bình thường là giải pháp khả thi ( để trang trải chi phí ). Thực tế là, những người yêu thích đồng hồ lắm tiền nhiều của hơn có thể chi tới 50.000 đô la để mua một chiếc đồng hồ, họ có thể sẽ thử nghiệm với chiếc đồng hồ sản xuất tại mĩ JN Shapiro. Và cuối cùng giá của chiếc đồng hồ JN Shapiro infinity là 24.500 usd cho bản thép và 26.000 cho bản vàng ( bất kì màu nào) và 27.500 usd cho bản bạch kim