* biên dịch bởi Lê Hoàng Thạch*

Dưới sự tài trợ của quỹ Time AEon, Robert Greubel, Stephen Forsey, Felix Baumgartner và Martin Frei đã quyết định hỗ trợ dự án của hai nhà sản xuất đồng hồ tài năng. Hai người thợ này sẽ tiến hành tạo ra một chiếc đồng hồ  hoàn toàn thủ công ngay từ khâu đầu tiên – đó sẽ là một chiếc đồng hồ đặc biệt. Sau đó, đến lượt họ cũng sẽ truyền đi những kiến thức và kinh nghiệm quý báu của mình. Dự án này có tên là Naissance d’une Montre.

PHƯƠNG THỨC CHẾ TẠO ĐỒNG HỒ ” LỖI THỜI”

” đó là chứng khổ dâm!”. Cyrano Devanthey đã nói như vậy, để giải thích lý do tại sao anh và hai đồng nghiệp của mình quyết định tạo ra một chiếc đồng hồ đeo tay tinh vi trong thế kỉ 21, nhưng lại áp dụng những phương thức và công cụ rất xưa cũ đã bị bỏ quên từ lâu.

Dominique Buser, Cyrano Devanthey và David Friedli đang cố gắng đưa mọi thứ ” trở về nguồn cội”. Họ đang lấy lại quyền sở hữu những kĩ thuật cổ truyền mà họ từng được học trong trường, mất tới 4 năm để học cách chế tạo, lắp ráp, tùy chỉnh và lên vỏ cho một chiếc đồng hồ. ” Sau nhiều năm làm việc với tư cách là thợ đồng hồ, tôi và Dominique đã chuyển hướng sang ngành kĩ thuật. Chúng tôi trở thành chuyên gia về máy tính và sản xuất phần mềm. Chúng tôi chế tạo đồng hồ ở dạng  3D, dung sai chỉ một vài Micromet với độ phóng đại lớn như phép thuật. Chúng tôi nhận thấy có lẽ cần phải quay lại trở thành những người ” lao động chân tay” một lần nữa, và tiếp cận gần hơn nữa với các nguyên liệu thô”.

                                              cyrano(trái) và dominique

Cyrano và Dominique cùng học việc ở trường chế tạo đồng hồ Solothurn, cùng tốt nghiệp vào năm 1994. Dominique tiếp tục thi lấy bằng thạc sĩ, trong khi Cyrano tiếp tục làm việc và tiến thân thành người đứng đầu bộ phận đồng hồ cao cấp ở Omega. Đến năm 2009, họ lại hợp tác với nhau thành lập xưởng kĩ thuật ở Buchs, làm việc riêng cho nhãn hiệu Urwerk.

Xưởng làm việc của họ khá nhỏ, nằm tại thị trấn Buchs yên bình, thuộc Canton Aarau, miền Bắc Thụy Sỹ. Ở đây được trang bị hoàn toàn bằng các dụng cụ cũ kĩ, vận hành bằng tay, chúng được vớt ra khỏi đống phế liệu khi nghề đồng hồ cơ khí bị sụp đổ vào cuối thập niên 1970.

Dominique Buser và Cyrano Devanthey đã tái hiện quá trình sản xuất đồng hồ có từ những năm 1950, ngay bên trong xưởng sản xuất kiểu ” bảo tàng” của họ, với hàng loạt dụng cụ rất truyền thống. Với quyết tâm sản xuất đồng theo cách thức cũ, họ đã cố công sưu tầm và phục chế các máy móc thời chưa có điện tử, niên đại rất sâu : từ tk19 đến loại mới nhất cũng phải từ thập niên 1960. Những máy móc họ có được là những loại tốt nhất trong thời đại của chúng. Nếu cho một thợ đồng hồ như Abraham Breguet, hay một nghệ nhân ở Geneva thế kỉ 18 bước bào xưởng của Devanthey và Buser, chắc chắn họ sẽ chẳng gặp khó khăn gì để vận hành các bản vẽ, máy tiện và các dụng cụ khác.

Cuộc cách mạng chế tạo đồng hồ hiện đại đã phủi sạch đi những kĩ năng hiếm có cũng như các giá trị cổ truyền, nó khiến nhiều thợ đồng hồ truyền thống lo lắng. Robert Greubel và Stephan Forsey, những bậc thầy chế tạo đồng hồ thủ công đã quyết định hành động. Họ đã thành lập ra quỹ TimeAeon nhằm mục đích bảo tồn những kĩ thuật thủ công cần thiết, để từ đó tạo ra một chiếc đồng hồ đậm chất nghệ thuật chứ không chỉ đơn thuần là một ” vật phẩm “. Các thành viên đều là những thợ đồng hồ có chuyên môn rất cao, trong số đó có bậc thầy về hoàn thiện tinh xảo Philippe Duford, và chuyên gia về các cơ chế phức tạp Felix Baumgartner, người sáng lập ra hãng Uwerk.

Năm 2012, Greubel, Forsey và Dufour đã dạy một giáo viên đồng hồ người Pháp cách chế tạo đồng hồ, mà ở đó chỉ sử dụng những công cụ thô sơ truyền thống, với hy vọng ông sẽ truyền lại những Kĩ năng mà mình đã tiếp thu được. Kết quả đã cho ra đời một chiếc đồng hồ đeo tay Tourbillon, nó chính là sản phẩm đầu tiên trong sự án có tên là Naissance d’une Montre.

Cho tới năm 2019, Time Aeon đã công bố chiếc đồng hồ Naissance d’une Montre 2, và các nghệ nhân được chọn lựa để tạo ra chiếc đồng hồ thủ công toàn phần này chính là Cyrano Devanthey, Dominique Buser và David Friedli.