*biên dịch từ monochrome bởi lê hoàng thạch *
Vào năm 2009, hãng a.lange & sohne đã gây bất ngờ lớn khi ra mắt chiếc đồng hồ zeiwerk. Hãng thường được biết đến là một thành viên rất bảo thủ trong giới chế tác đồng hồ, đồng hồ của họ luôn mạnh mẽ và dễ hiểu, được chào đón nồng nhiệt bởi các nhà sưu tập, là tác giả của những chiếc lange 1 và datograph. Việc ra mắt dòng Zeiwerk đã gây bối rối cho nhiều người lúc ban đầu, nhưng sau đó nó đã trở thành 1 biểu tượng, vì nhà sản xuất vẫn trung thành với những phương thức chế tạo từ vùng Saxonian. Chiếc đồng hồ này không hề giống với những chiếc Lange khác, nhưng nó vẫn là một chiếc Lange! Và đây chính là do tai sao chúng tôi bắt buộc phải trên tay nó.
GIỚI THIỆU VỀ A.LANGE & SOHNE TIMER
Điều gì khiến cho dòng Zeiwerk trở nên đặc biệt trong gia đình nhà A.lange & sohne? Phải chăng nó có điều gì đặc biệt ẩn đằng sau cỗ máy như chiếc Richard Lange Perpetual calendar terraluna? Không hẳn là vậy. Vậy phải chăng đó là điều gì đó về chất lượng hoàn thiện? Không, bởi đây là một kiệt tác thật sự và dĩ nhiên hãng luôn làm tốt mảng này. Vậy thì nó là gì? Vâng,thật đơn giản, chính là mặt số hiển thị của chiếc đồng hồ này, nó không chỉ đơn giản báo giờ như bình thường, mà có thể gọi là ” nói và hát ” theo thời gian! ( chính là điểm chuông đó anh em) . Những chiếc đồng hồ kiểu này, có lẽ thường được mọi người mong đợi từ các nhà chế tác độc lập hơn là đến từ một hãng truyền thống bảo thủ như A.lange, và khi nó xuất hiên đã khiến cho tất cả mọi người phải bất ngờ , chủ yếu là đến từ kẻ đã tạo ra nó chứ không phải nó là cái gì.
Chiếc đồng hồ đầu tiên thuộc dòng Zeiwerk được giới thiệu tại SIHH 2009, nó gây bất ngờ trong giới chơi đồng hồ bởi 2 lí do, thứ nhất là mặt số hiển thị, cấu tạo từ 3 đĩa giật nhảy số, sử dụng cơ chế lực không đổi phức tạp, phân phối đều năng lượng ra mặt số hiển thị một cách sáng tạo. Điều thứ 2 gây bất ngờ đó chính là thương hiệu, bạn phải hiểu rằng hãng A.lange & sohne không phải là MB & F hay URWERK ( những hãng đồng hồ chuyên làm đồng hồ theo kiểu quái dị) . Họ thường làm đồng hồ theo xu hướng cổ điển, dễ hiểu, đơn giản và sang trọng đến tuyệt vời. Đó chính là đồng hồ đức, tuy nhiên, với bộ mặt số này, chiếc Zeiwerk đã tạo ra một hiệu ứng kèm theo những cuộc thảo luận bất tận. Sau những khoảnh khắc bối rối đầu tiên, cuối cùng rồi bạn cũng sẽ nhận ra “raison d’être “ – lí do để trở thành và tồn tại của dòng Zeiwerk, liên kết nó với những chiếc đồng hồ khác trong gia đình nhà A.lange.
Còn nhiều lí do khác khiến cho Zeiwerk trở nên kì lạ, nhưng đồng thời, nó vẫn mang trong mình nhiều yếu tố biểu tượng của nhà chế tạo vùng Saxoni : các đĩa giật nhảy số lớn quá khổ, mặt số hiển thị rõ ràng, thang báo trữ cót đem lại cái nhìn tổng thể không thể sai lạc trong thiết kế của hãng A.lange & sohne. Chúng tôi đã có kinh nghiệm từ nhiều lần trên tay những chiếc A.lange khác, điều đó có ý nghĩa lớn giúp chúng tôi có thể có được cái nhìn sâu sắc hơn về chiếc đồng hồ đặc biệt này : A.lange & sohne zeiwerk striking time.
THIẾT KẾ TỔNG THỂ VÀ TÍNH NĂNG
Có lẽ bạn sẽ không ngạc nhiên lắm, khi biết được rằng đây là môt chiếc đồng hồ phức tạp, cao cấp và đáng kinh ngạc. Để xem xét nó một cách công bằng, bạn cần quên đi quan điểm riêng về đồng hồ truyền thống của mình.
Trước khi đào sâu về kĩ thuật và hình ảnh, tổng thể thì ta có được gì? Đồng hồ này có phong cách hiển thị theo kiểu kĩ thuật số – digital display ( tất nhiên nó vẫn là đồng hồ cơ khí) , với 3 chữ số độc lập, giật nhảy, bộ đĩa cỡ lớn, một kim giây nhỏ và 1 thang báo trữ cót. Ở phiên bản này, thứ nổi bật nhất chính là tính năng đánh chuông báo giờ và phút, mỗi khi ô đĩa phút( 15 phút một) hoặc giờ giật nhảy, thì chuông sẽ vang lên. Đây thực chất là môt hệ thống lai – hybrid, một cỗ máy điểm chuông nhỏ gọn không đầy đủ ( không phải là loại điểm chuông tới phút)
Bên cạnh mặt số độc đáo, chiếc đồng hồ nhìn chung vẫn khá cổ điển, và đầy chất A.lange. Cùng phông chữ, cùng một lô gô, cùng môt kiểu máy cũng như thiết kế thân vỏ. ( kèm theo chất lượng bậc nhất) . Và chúng ta không hề nghi ngờ gì, trước mặt chúng ta là một chiếc đồng hồ của A.lange & sohne , nó ấn tượng và là sự pha trộn của các thuộc tính từ A.lange : trực quan và kĩ thuật chế tác với những quan điểm cụ thể khác, làm cho nó trở nên thật đặc biệt trong bộ sưu tập.
MẶT SỐ VÀ KIM
Mặt số của chiếc đồng hồ này, với sự thiếu vắng của kim giờ phút chắc chắn là điều tạo nên nét độc đáo cho bộ sưu tập. Ngay cả khi gây tranh cãi ở thời điểm xuất hiện, thì nó vẫn rất dễ dàng nhận biết vì sự khác biệt so với đám đông còn lại . Đó là sự độc đáo, và đến nay đã trở thành một biểu tượng mà bất kì kẻ đam mê nào cũng sẽ nhận ra chỉ với 1 cái liếc mắt. mặt số hiển thị dạng kĩ thuật số là một chi tiết rất khó làm, nó rõ ràng, hiện đại và táo bạo nhưng không mất đi cái chất của những nghệ nhân Saxonian ( một tiểu bang của đức – là nơi đặt môt nhà máy của a.lange) .
Toàn bộ mặt số đươc xây dựng xung quanh cầu trung tâm , bao gồm giờ, phút và giây. Cầu kim loại là loại bạc đức nguyên chất giống như movement , bao trùm lên ô giờ tại vị trí 9 giờ, ô phút ở vị trí 3 giờ và toàn bộ ô chứa kim giây ( phần màu trắng nổi gồ lên trên măt số đó anh em) , nó được gọi với cái tên time bridge – cây cầu thời gian , màu sắc tương phản hoàn toàn với phần còn lại của mặt số màu đen. ( đặc biệt trên phiên bản vỏ vàng) . Nó được định hình để làm nổi bật các chỉ số xem giờ, ở trên đầu bị cắt lõm xuống dành không gian cho thang báo trữ cót. Hình dáng tổng thể cân đối một cách đáng ngạc nhiên. Bộ phận vít to bản và chân kính cỡ lớn đặt ngay chính giữa nhưng không hề lạc lõng, nó thậm chí còn bổ sung thêm cái nhìn đầy tính chuyên môn và hiện đại hơn.
Với một phong cách thiết kế to bản, việc xem giờ là vô cùng dễ dàng và tự nhiên, các chữ số trên 3 đĩa quay là rất rõ ràng, tương phản và gợi ta nhớ đến ô lịch ngoại cỡ – 1 chi tiết quen thuộc trên nhiều chiếc đồng hồ của hãng. Và chắc chắn đây chính là nguồn cảm hứng cho Zeiwerk. Chi tiết ngoại cỡ có thể thấy đươc ngay từ khi hãng giới thiệu chiếc lange 1 năm 1994 và ở trong những chiếc Datograph , đây là một điểm nổi bật của thương hiệu xét về mặt thiết kế, và áp dụng nó cho Zeiwerk là một động thái rất thông minh, đặc biệt để làm hài lòng cả những nhà sưu tập trường phái cũ. Điều gây ấn tượng nhất chắc chắn là phần đĩa giật nhảy với tốc độ nhanh, vào lúc chuyển giao giờ, sự ấn tượng còn tăng cao hơn khi cả 3 ở đĩa nhảy cùng lúc trong nháy mắt. Tôi sẽ đề cập cụ thể ở phần review máy đồng hồ.
Điều cuối cùng trên mặt số, mà tôi đã giải thích từ trước, đó là bộ gông và chiêng. Ở trên, các bạn đã thấy hầu hết các chi tiết mặt số hiển thị, đĩa giât nhảy, thang trữ cót, kim… đều giống với những chiếc Zeiwerk cũ, chỉ khác biệt là nửa phần dưới có gắn thêm 2 búa gõ chuông nằm ở vị trí bên dưới 2 bộ giờ và phút. Kĩ thuật hoàn thiện bộ búa này rất tuyệt vời, với màu đen hoàn hảo, sắc nét và nổi bật với cạnh vát. Để đạt được chiều cao lí tưởng, búa được đặt vào phần lõm, thấp hơn so với chiều cao mặt số, bộ 2 chiếc búa này sẽ đánh chông tạo nên nhịp điệu âm thanh của thời gian, nổi bật và đẹp tuyệt vời cho chiếc Zeiwerk.
THIẾT KẾ THÂN VỎ
Bộ vỏ của chiếc đồng hồ này mang đậm nét truyền thống và trung thành với phương pháp thiết kế chung của thương hiệu A.lange. Được làm từ chất liệu vàng trắng, vàng hồng hoặc bạch kim. Phần giữa khung thân được chải xước, vành bezel lồi, kích thước lớn và đánh bóng lộn, càng đúc đặc với hốc nhỏ gắn dây. Núm lên cót đặt ở vị trí 2 giờ, núm đẩy bật tắt cơ chế đánh chuông đặt ở vị trí 4 giờ.
Bộ vỏ có kích thước bề mặt lớn hơn và dày hơn so với những chiếc Zeiwerk cũ ( bề mặt 44.2mm so với 41.9mm, và dày 13.6mm). Kết cấu thân vỏ bị đội lên do sự xuất hiện của cơ chế đánh chuông, tôi sẽ không tránh né về vấn đề đồng hồ khá lớn và nặng. Tuy nhiên, việc đeo lên tay rất dễ chịu.
MÁY ĐỒNG HỒ
Thẳng thắn mà nói, đây là một chiếc đồng hồ phức tạp, không chỉ về mặt hiển thị mà còn về mặt quản lí năng lượng. Ý tưởng cho việc giật nhảy để hiển thị giờ. Và phút với 3 ổ đĩa là tuyệt vời. Tuy nhiên điều này đem tới 2 vấn đề nan giải : làm thế nào để tạo ra môt lực đủ để làm nhảy đồng thời 3 ổ đĩa khi chuyển giao giờ trong thời gian ngắn nhất, và làm thế nào để lưu trữ được lực đó. Câu trả lời sẽ được tìm thấy ở mặt sau của đồng hồ : một remontoire ( thiết bị lưu trữ lực liên tục) để giải phóng sức mạnh với 1 lực không đổi, một lần mỗi phút.
Năng lượng cung cấp bởi một dây cót chính cỡ lớn, có 3 ổ đĩa cùng giật nhảy trong thời gian chưa đầy 1 giây là một thách thức thật sự cho cỗ máy. Thứ nhất, sự vận hành không liên tục và nó thường gián đoạn, mỗi phút nhảy một lần cho đĩa phải , mười phút nhảy một lần cho đĩa trung tâm và mỗi giờ cho đĩa trái. Phần khó nhất là ở thời điểm chuyển giao giờ, cả 3 ổ đĩa phải cùng nhảy một lúc – nó khác hoàn toàn với viêc di chuyển các kim giờ. Nó đòi hỏi phải có nguồn cung năng lượng, đó là lí do vì sao phải có dây cót chính mạnh mẽ kèm theo lượng mô men xoắn tương xứng. Giải pháp này có một điểm chính, giống như trong mỗi chiếc đồng hồ, dây cót có xu hướng cung cấp nhiều năng lượng hơn khi đầy cót hoàn toàn, và điều này đúng với một cót chính mạnh mẽ.( tức là lực không đều ở mỗi giai đoạn cót bung xả)
Như tôi đã từng nói, giải pháp ở đây là một bộ thoát cho lực liên tục đã được cấp bằng sáng chế, hoạt động giữa bánh xe thùng và các cơ quan điều tiết ( bánh xe cân bằng) . Cơ chế gắn trong cỗ máy là một loại gear train, nó được neo giữ bởi một cây cầu hình mỏ neo. Một bộ cót màu xanh, lưu trữ năng lương trong 1 phút và giải phóng trong mỗi lần giật nhảy. Chính do vậy nên nó có đủ sức mạnh cung cấp cho các bánh răng, tác động làm cho bộ đĩa chuyển động ngay lập tức, đồng thời vô hiệu hoá những tác dụng phụ không mong muốn từ dây cót lớn về tính chính xác. Nó giúp cỗ máy ổn định trong 36 giờ, thúc đẩy sự cân bằng với sức mạnh thống nhất, không bị phụ thuộc vào trạng thái hoạt động của dây cót chính, đồng thời cũng không bị ảnh hưởng bởi sự tiêu thụ năng lượng chuyển đổi chu kì diễn ra trong khoảng thời gian 1 phút. Đây là phần tinh tuý nhất của nghệ thuật chế tạo đồng hồ : bộ thoát lực liên tục ( constant force escapement hoặc remontoire) không phải là thứ phổ biến, chỉ có vài người tinh thông mới làm được nó, và A.lange & sohne đã làm được, với những thứ tương tự như trong chiếc Lange 31 hay Richard Lange Terraluna.
Chúng ta đi tới các cơ chế ấn tượng khác, có 3 đĩa giật nhảy đồng thời chắc chắn chưa đủ độ phức tạp so với tay nghề của A.lange. Vì vậy họ bổ sung thêm cơ chế dẫn động vào búa đập, khiến búa hoạt động gần như tức thì khi đĩa giật nhảy. Chiếc đồng hồ này được gọi với cái tên ” tiểu chuông “, nó không phải là tính năng điểm chuông tới phút bằng một cần gạt, mà nó chỉ có thể báo giờ và phút thông qua búa đập – tiếng chuông sẽ kêu vang khi có sự thay đổi về thời gian. Cứ mỗi 15 phút trôi qua thì búa phải sẽ kêu, còn mỗi giờ trôi qua thì búa trái sẽ kêu , mỗi lần nó chỉ điểm đúng một tiếng chuông duy nhất.
Với những chiếc Zeiwerk bình thường khác, A.lange & sohne đã thực hiện một công việc ấn tượng về quản lí năng lượng , với bộ thoát lực liên tục cho 3 ổ đĩa giật nhảy. Cũng với cùng một kết cấu máy cơ sở, chỉ bổ sung thêm một chức năng nổi bật ( đằng sau vị trí 6 giờ) , chiếc Zeiwerk vẫn đủ năng lượng để cung cấp cho cơ chế dẫn động đánh chuông, và cho thời gian trữ cót đến 36 giờ.
Cuối cùng, là phương thức trình bày cỗ máy sao cho có một cái nhìn cao cấp nhất. Giống như mọi cỗ máy do hãng A.lange & sohne, cỗ máy calibre L043.2 của Zeiwerk Striking Time có cầu và bảng mạch chính làm từ bạc đức nguyên chất, nó sẽ hơi ngả màu sau một thời gian ( chủ ý của hãng A.lange) . Tất cả các bộ phận đơn lẻ được làm tỉ mỉ bằng tay, các bề mặt phẳng được đánh vân Circular Graining hoặc Glashutte Ribbings. Các phần thép được đánh bóng đen – Black polished, các góc được vát cạnh kèm đánh bóng, các chân kính được chèn vào ổ đỡ chaton vàng khối, vít chặt bằng các ốc nung xanh . Cock Bridge ( dịch là cầu gà vì nó có hình như đầu gà) và cầu bộ thoát được chạm khắc thủ công bằng tay với các hoa văn tinh xảo. Bộ phận cầu hình mỏ neo giữ bộ thoát lực liên tục ( remontoire) quá đẹp và cũng là thứ tổng kết cho chất lượng cỗ máy! Nó rất tuyệt vời, các bộ phận khác như bánh xe cân bằng cong, đều được thực hiện, lắp ráp và hoàn thiện tại vùng Glashutte, nước đức.
PHẦN TỔNG KẾT
Chỉ có 1 từ duy nhất để diễn tả : KIỆT TÁC! Tôi biết, tôi đã nói với bạn ngay từ lúc đầu bài review này, chiếc a.lange & sohne zeiwerk striking time là một sản phẩm mà tôi rất thích, tôi có những lí do rất riêng để yêu nó, sự phức tạp, cơ chế quản lí năng lượng đáng nể, vẻ đẹp cân bằng của mặt số và phương thức hoàn thiện cỗ máy, tất cả thật khó có thể cưỡng lại nổi.
Bên cạnh những lí do trên, còn tồn tại những yếu tố vô hình khác, chiếc đồng hồ này có thể coi là một cuộc cách mạng về vận hành dành cho hãng . Nó có một phong cách hiển thị khác biệt, có một tính năng gần như bị lãng quên, và hơn thế, cùng một lúc, hãng a.lange đã chuyển hoá và hoà hợp chúng vào làm một mà không gây ra phản cảm với các nhà sưu tập, đó là một chiếc đồng hồ có mối liên kết đầy tính kế thừa với hãng a.lange. Nó không quá cổ điển, không quá đơn giản, nó biết cách làm chủ chính mình. Và tôi biết, tôi thật sự yêu thích nó.
Vậy chiếc đồng hồ này có điểm gì đáng chê? Vâng, nếu có thì đó chính là nó quá dày và nặng kèm theo hệ thống trữ cót ngắn( 36 giờ – thực tế thì họ có lí do chính đáng để làm vậy). Và một vấn đề khác, giá cả của nó không phải dành cho số đông có thể dễ dàng tiếp cận. Tuy nhiên, nếu xét trên bình diện kĩ năng hoàn thiện, công nghệ và đem so sánh với các sản phẩm cạnh tranh khác, thì giá của nó tốt hơn rất nhiều. Và bây giờ, tôi có một lời khuyên dành cho bạn : nếy một ngày nào đó bỗng dưng ở trên trời rơi xuống một món tiền lên tới 109.400 euro vào tài khoản ngân hàng của bạn, mà bạn lại không hề hứng thú với xe hơi kiểu như porsche 911, thì bạn hãy sắm ngay chiếc đồng hồ này để bầu bạn!